Chuyện kể rằng, xưa kia có anh học trò nghèo, học hành dùi mài kinh sử nhưng thi mãi không đỗ. Một hôm, anh trúng gió nằm mê man, trong giấc mơ hiện lên một vị thần linh thiêng. Vị thần dạy anh cách thức hành lễ, dâng văn khấn cầu xin trước mỗi kỳ thi để được minh mẫn, tự tin và đạt kết quả cao. Tỉnh dậy, anh học trò làm theo lời thần dạy, quả nhiên kỳ thi năm ấy đã thi đỗ trạng nguyên. Từ đó, tục lệ dâng Văn Khấn Thi Cử được lưu truyền rộng rãi, trở thành nét đẹp văn hóa tâm linh của người Việt, đặc biệt là đối với các sĩ tử trước mỗi kỳ thi quan trọng.
Văn Khấn Thi Cử
Tầm Quan Trọng Của Văn Khấn Thi Cử Trong Văn Hóa Việt
Từ xa xưa, việc học hành thi cử luôn được người Việt coi trọng. Ông cha ta quan niệm “Nước có cường thịnh bởi nhân tài. Nhân tài do giáo dục mà ra”. Vì vậy, bên cạnh nỗ lực học tập, người xưa còn rất chú trọng đến yếu tố tâm linh, tin rằng lời khấn thành tâm sẽ được thần linh, gia tiên chứng giám và phù hộ cho con cháu vượt qua kỳ thi một cách thuận lợi.
Lời Cầu Nguyện Cho Sự Minh Mẫn Và May Mắn
Văn khấn thi cử không đơn thuần là những lời cầu xin suông mà chứa đựng mong ước sâu xa về sự minh mẫn, sáng suốt trong thi cử. Bởi lẽ, chỉ khi tâm hồn thanh thản, trí óc minh mẫn, sĩ tử mới có thể tập trung làm bài và đạt kết quả tốt nhất. Ngoài ra, lời văn khấn còn gửi gắm niềm tin vào thần linh, gia tiên, mong muốn được che chở, ban cho may mắn trên bước đường công danh.
Hướng Dẫn Thực Hiện Lễ Cúng Thi Cử Đúng Chuẩn
Lễ cúng thi cử thường được tổ chức vào những ngày trọng đại như: ngày xuất hành đi thi, ngày khai bút đầu năm, ngày mùng 1 và ngày rằm hàng tháng…
Chuẩn Bị Lễ Vật
Tùy vào điều kiện gia đình, mâm cúng thi cử có thể thịnh soạn hoặc đơn giản, quan trọng nhất là lòng thành kính của người dâng cúng.
Mâm Cúng Thi Cử
Một số lễ vật thường được dùng trong mâm cúng thi cử:
- Hương, hoa tươi, hoa quả, trầu cau
- Xôi gấc, chè, bánh kẹo
- Nến (đèn dầu), nước sạch
- Giấy sớ (nếu có)
Bài Văn Khấn Thi Cử
Nam mô a di đà phật! (3 lần)
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con lạy Đức Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con lạy ngài Đương niên Hành khiển, ngài Bản cảnh Thành hoàng, các ngài Thổ địa, Táo quân, Long thần bản gia, tiền chủ, hậu chủ tại (nơi ở).
Con lạy tổ tiên, ông bà, cha mẹ, cô dì, chú bác nội ngoại tại (nơi ở).
Hôm nay là ngày lành tháng tốt, con (tên sĩ tử), sinh ngày (ghi ngày sinh) tuổi (ghi tuổi), hiện đang (nêu chức danh, nghề nghiệp hoặc là học sinh trường…), trú tại (nơi ở hiện tại), thành tâm sắm lễ, thắp nén hương dâng lên chư vị thần linh, gia tiên, ông bà tổ tiên để cầu cho con cháu (hoặc bản thân nếu là người đi thi) được thông minh, sáng suốt, tự tin khi bước vào kỳ thi (nêu rõ kỳ thi gì), đạt được kết quả cao nhất.
Cúi xin chư vị thần linh, gia tiên chứng giám cho lòng thành, phù hộ độ trì cho con cháu.
Con xin thành tâm bái tạ! (3 lần)
Một Số Lưu Ý
- Trang phục khi thực hiện nghi lễ cần gọn gàng, kín đáo, thể hiện sự tôn kính.
- Văn khấn có thể đọc hoặc khấn nhẩm trong tâm, quan trọng nhất là sự thành tâm, tập trung.
- Sau khi thắp hương, nên vái lạy từ 8 đến 12 lạy.
- Không nên lạm dụng việc cúng bái mà quên đi việc học hành chăm chỉ.
So Sánh Phong Tục Cúng Thi Cử Giữa Các Vùng Miền
Tục lệ cúng thi cử phổ biến trên khắp cả nước, tuy nhiên, tùy theo phong tục tập quán của mỗi vùng miền mà có sự khác biệt nhất định.
Ví dụ, ở miền Bắc, người ta thường cúng lễ tại ban thờ gia tiên, trong khi ở miền Nam, người ta có thể cúng tại bàn học hoặc đền chùa. Về lễ vật, người miền Bắc thường chuẩn bị mâm cỗ mặn trong khi người miền Nam thường chuẩn bị mâm cỗ chay.
